Święty Szczepan żył i działał prawie dwa tysiące lat temu, u początków istnienia chrześcijaństwa. W tym czasie prześladowań, został wybrany na jednego z siedmiu diakonów, mających pomagać Apostołom w opiece nad ubogimi. Jego działalność nie ograniczała się jednak tylko do pomocy innym - natchniony Duchem Świętym, Szczepan stawał się coraz bardziej znany ze swoich nauk i mądrości. W Dziejach Apostolskich czytamy, że "dokonywał wśród ludu wiele zdumiewających znaków" (Dz 6,8), że był "pełen wiary i Ducha Świętego" (Dz 6,4). Pomagając, nauczał o Chrystusie, dawał przykład pokory i miłosierdzia. Z tychże powodów został wkrótce aresztowany i postawiony przed Sanhedrynem, najważniejszym żydowskim sądem, który wydawał wyroki także w sprawach Apostołów i innych wyznawców Chrystusa.

Szczepan wygłosił mowę, zapisaną w Dziejach Apostolskich, w której otwarcie zarzucił swym sędziom oraz całemu narodowi Izraela odrzucanie Ducha Świętego, sprzeniewierzenie się Słowu i Prawu Bożemu. Gdy przemawiał, osądzający go widzieli, że "twarz jego podobna była do oblicza anioła" (Dz 6,15). Szczepan spojrzał zaś w niebo i wyznał, że widzi tam Chrystusa zasiadającego po prawicy Boga.

Na te słowa członkowie Sanhedrynu wpadli we wściekłość. "Zaczęli przeraźliwie krzyczeć, pozatykali sobie uszy, rzucili się na niego, wyprowadzili za miasto i kamieniowali" (Dz 7,57). Szczepan zginął śmiercią męczeńską, w ostatnich słowach wołając o przebaczenie dla swych oprawców. Świadkiem jego śmierci był między innymi mężczyzna imieniem Szaweł, który później dostąpić miał objawienia i stać się Apostołem Narodów, świętym Pawłem z Tarsu.

Święty Szczepan, w ikonografii przedstawiany zawsze jako młodzieniec, trzymający w swych rękach Pismo Święte, otrzymał później miano Protomartyr, czyli właśnie "pierwszy męczennik". Stał się jednym z najważniejszych świętych Kościoła katolickiego i prawosławnego, jego imię włączone zostało do Kanonu Rzymskiego. Był pierwszym, który zginął za wiarę w Chrystusa i głoszenie Słowa zsyłanego przez Ducha Świętego.